Το Τριώδιο είναι ένα από τα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας μας και περιλαμβάνει εκκλησιαστικούς Ύμνους που πρέπει να ψαλούν στις ακολουθίες, ξεκινώντας από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, έως το Μεγάλο Σάββατο.
“Ο δημιουργός των άνω και των κάτω, τρισάγιον μέν ύμνον εκ των αγγέλων, τριώδιον δε παρ’ ανθρώπων δέχου”.

Οι παραπάνω στίχοι του Τριωδίου που ψάλλουμε την περίοδο αυτή, μιλούν για τον ουράνιο και επίγειο κόσμο, όπου άγγελοι και άνθρωποι ενώνουν τις φωνές τους για να ψάλουν οι μεν άγγελοι στον δημιουργό των, τον ‘’δημιουργό των άνω”, τρισάγιο ύμνο, οι δε άνθρωποι στον δημιουργό των, τον “δημιουργό των κάτω”, τριωδίους ύμνους. Από αυτούς τους τρωδίους ύμνους, “τα τριώδια”, έλαβε το όνομά της η μεγάλη περίοδος του λειτουργικού έτους

Ονομάζεται επίσης Τριώδιο από την αρχαιοπρεπή συνήθεια όπου, οι Κανόνες κατά τις καθημερινές ακολουθίες του Όρθρου και κυρίως την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, περιλαμβάνουν τρεις ωδές την η΄, θ΄ και μια από τις πρώτες ωδές. Για τις υπόλοιπες ημέρες επικράτησε ο νεώτερος τρόπος ψαλμωδίας, να στιχολογούνται όλες οι ωδές.
Μέσα στην περίοδο αυτή περιλαμβάνεται:
• Η Απόκρεω: όπου την πρώτη εβδομάδα γίνεται “κατάλυσις εις πάντα”, δηλαδή τρώγεται ελεύθερα κάθε φαγητό, ακόμα και την Τετάρτη και την Παρασκευή. Τη δεύτερη εβδομάδα πάλι γίνεται “κατάλυσις εις πάντα” εκτός Τετάρτης και Παρασκευής. Σε αυτήν την εβδομάδα συναντάμε και το έθιμο της Τσικνοπέμπτης. Η εβδομάδα αυτή τελειώνει με το Ψυχοσάββατο. Η τρίτη εβδομάδα είναι αυτή της Τυροφάγου ή Τυρινής, όπου γίνεται κατάλυση σε γαλακτοκομικά προϊόντα, αβγών και ψαριών.

• Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή: όπου αρχίζει με την Καθαρά Δευτέρα και την αυστηρότατη νηστεία της. Προετοιμάζει τους Χριστιανούς για τη μεγαλύτερη εορτή του εκκλησιαστικού ημερολογίου, το Πάσχα.

• Η Μεγάλη Εβδομάδα: ονομάζεται η αμέσως επόμενη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Είναι αφιερωμένη στα Άγια Πάθη του Ιησού Χριστού. Ονομάζεται “Μεγάλη” ή “Αγία” Εβδομάδα από την ανάμνηση των γεγονότων που διαδραματίζονται καθ’ εκάστη των ημερών αυτής, αλλά και σε διάκριση της “Καθαρής Εβδομάδας” που είναι η αρχή των νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής αλλά και των άλλων εβδομάδων του έτους.

Άνοιξε το Τριώδιο λέμε! Είναι το ουράνιο εισιτήριο. Είναι ένα βιβλίο, μέσω του οποίου φωτιζόμαστε και λυτρωνόμαστε από τα πάθη της ψυχής μας.
Είναι ένα βιβλίο που μας δείχνει τη δύναμη της ταπείνωσης, της πίστης, της ελπίδας και της υπομονής.
Ένα βιβλίο που ξεκινά με έναν Φαρισαίο, φαινομενικά, καθωσπρέπει που εκπροσωπούσε τη θρησκεία και τους νόμους, αλλά εγωιστή και περήφανο, που θεωρούσε τον εαυτό του δίκαιο απαξιώνοντας τους υπόλοιπους και έναν Τελώνη, φαινομενικά αμαρτωλό και διεφθαρμένο.

Το Τριώδιο ξεκινά με έναν μεγάλο αναστεναγμό ταπεινότητας του “απάνθρωπου” τελώνου: “Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ” και ολοκληρώνεται με ένα “Μνήσθητί μου Κύριε εν τη Βασιλεία Σου” ενός Ληστή πάνω στο σταυρό.
Ως εκ τούτου, ο Νόμος και η Αγάπη του Θεού δεν γνωρίζουν τους νόμους της ανθρώπινης κοινωνίας, όπου λείπει η έννοια της Μετάνοιας.

Για τους ανθρώπους ο Τελώνης και ο Ληστής ήταν τα χειρότερα “αποβράσματα” της κοινωνίας.
Για τον Χριστό όμως, ο Τελώνης ήταν αυτός που συγχωρέθηκε και ο Ληστής ο πρώτος καλεσμένος που άνοιξε τις πύλες του Παραδείσου.
Ας γίνει λοιπόν το Τριώδιο, ψυχής παρηγοριά, φωτισμός και το Πνευματικό εισιτήριό μας για τον Παράδεισο.

ΚΑΛΟ ΣΤΑΔΙΟ